Szkoła Podstawowa w Jaworniku
im. Św. Józefa Sebastiana Pelczara

Nauka szkolna w Jaworniku rozpoczęła się 4 X 1909 r. Budynek przeznaczony na szkołę wydzierżawiono u Jana Iskrzyckiego na przysiółku „Folwark”. Obowiązkiem szkolnym w roku 1909/10 objętych było 259 dzieci: 122 chłopców i 137 dziewcząt. W pierwszym dniu nauki kierownik Kajetan Trybus zaprowadził całą dziatwę szkolną na nabożeństwo do kościoła w Niebylcu. Mszę świętą odprawił proboszcz Błażej Stopa. W roku szkolnym 1910/11 na naukę uczęszczało 192 dzieci. Zajęcia były prowadzone w jednej sali przez dwóch nauczycieli: kierownika szkoły i Franciszka Gorczycę. Podobnie przedstawiała się sytuacja do 1914 r. Liczba uczniów objętych obowiązkiem szkolnym wynosiła od 260 do 310, jednak nie wszyscy go spełniali. Przeszkodą były trudne warunki materialne. Program nauki obejmował: czytanie, pisanie, śpiew, rysunki, geografię, rachunki, gimnastykę.

W latach 1914–1918 edukacja w tutejszej szkole została zupełnie przerwana, z powodu mobilizacji wojskowej nauczycieli i trudności w wyszukaniu budynku pod użytek szkolny. Na początku września 1918 r. Rada Szkolna Miejscowa wydzierżawiła budynek u Franciszka Stachury z jedną salą lekcyjną.

Warunki, w jakich uczyła się młodzież były prymitywne, dlatego mieszkańcy wsi podjęli decyzję o wybudowaniu szkoły. Plac pod budowę podarował Józef Delikat z „Folwarku”. 18 VIII 1922 r. oddano do użytku drewniany budynek kryty gontem. Była w nim jedna izba lekcyjna oraz małe mieszkanie dla kierownika szkoły. Uczniom brakowało podręczników i przyborów służących do pisania. Posługiwali się tabliczkami i rysikami. W 1926 r. została założono bibliotekę szkolną. Książki zakupiono ze składek miejscowej ludności. Na terenie szkoły prowadzono działalność kulturalną: uroczyście obchodzono święta narodowe, święto pieśni, sadzono drzewka. Luty był miesiącem Książki Polskiej. W budynku szkolnym odbywały się spotkania wiejskie, próby i przedstawienia. Warunki pracy były bardzo trudne, gdyż budynek był położony na podmokłym terenie i panowała w nim wilgoć. 20 X 1935 r. na wniosek i prośby kierownika szkoły Edwarda Klopfa podjęto decyzję o budowie nowej szkoły. Zamiar ten odsunięto w czasie, gdyż w 1936 r. rozpoczęto budowę kościoła parafialnego w Niebylcu. Plan pokrzyżował także wybuch II wojny światowej. W 1942 r. dokonano remontu istniejącej szkoły. W okresie II wojny światowej, naukę w szkole kontynuowało niewielu uczniów.

W 1946 r. przystąpiono do budowy obecnej szkoły. Materiały budowlane przywieziono z Niebylca i Błażowej. Pracę wykonano społecznie. Komitet budowy szkoły tworzyli: Klopf Edward – kierownik szkoły, Gorzynik Wojciech – sołtys gromady, Baszak Józef – przewodniczący komitetu budowy, Sieczkowski Wojciech - skarbnik, członkowie: Zając Andrzej, Stachura Józef, Baszak Paweł, Zając Michał, Daszykowski Walenty, Stachura Piotr, Gorzynik Błażej, Cynar Maciej, Wielopolski Wiktor, Domaradzki Maciej, Sołtys Wojciech, Delikat Tomasz. Najbardziej zaangażowaną osobą przy wznoszeniu budynku szkolnego był kierownik Edward Klopf. W budowę mocno zaangażowana była społeczność lokalna. mieszkańcy dobrowolnie opodatkowali się na ten cel. Jesienią 1950 r. budynek pokryto blachą. 13 X 1951 r. uczniowie przenieśli sprzęt szkolny ze starego budynku do nowego. Tego dniu rozpoczęła się nauka w czterech salach lekcyjnych. Wiosną i latem 1952 r. zakończono prace wykończeniowe całego obiektu. Wybudowano murowane ubikacje wraz z częścią gospodarczą. W okresie budowy nowej szkoły w latach 1947–1951 uczniowie pobierali naukę w trzech budynkach: szkolnym, pożydowskim i wynajętym u Marcelego Krupy.

28 IX 1952 r. nastąpiło uroczyste otwarcie szkoły. Klucze do nowego obiektu szkolnego otrzymał Edward Klopf.

W latach 1972-73 z inicjatywy kierownika szkoły Mieczysława Biedki wybudowano Dom Nauczyciela. W kolejnych latach modernizowano szkołę: wykonano instalację centralnego ogrzewania, dobudowano sanitariaty, salę lekcyjną, przeprowadzono gruntowny remont szatni, izolację, odnowiono elewację, wymieniono okna i podłogi w salach lekcyjnych. Na dolnym boisku sportowym położono asfalt.

Obecnie szkoła posiada 8 sal lekcyjnych - w tym nowoczesną pracownię komputerową współfinansowaną przez EFS w ramach projektu MEN – „Pracownie komputerowe dla szkół”, kuchnię i stołówkę, gabinet profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej oraz dwa boiska sportowe. W latach 2008 – 2009 wybudowano halę sportową.

Organizacje uczniowskie zapisane na kartach kroniki szkoły to: Spółdzielnia Uczniowska - działa od 1935 r., PCK, Koło Odbudowy Warszawy, Szkolne Koło TPPR, ZHP, Zuchy, SKO, Samorząd Uczniowski, LOK, LOP, SKS, Koło Caritas.

KADRA KIEROWNICZA SZKOŁY:

1909-1910 Kajetan Trybus
1910-1914 Franciszek  Gorczyca
1918-1919 Władysław Żółkłoś
1919-1920 Maria Gorczycowa
1920-1921 (brak  informacji)
1921-1922 Józefa Baryłówna
1922-1924 Albin Bączewski
1924-1928 Józefa Baryłówna
1928-1931 Maria Wójciakowa
1931-1933 Józef Kruczek
1933-1970 Edward Klopf
1 III do 1 IX 1940 Michał Neubor z Połomi
1970-1971 mgr Eugeniusz Lasota
1971-1972 Leszek Kulik
1972-1977 inż. Mieczysław Biedka
1977-2002 mgr Ryszard Marszałek
2002-2006 mgr Bronisława Kunas
2006-2018 mgr Grażyna Polewczak
od 2018 mgr Paweł Marszałek

Tekst opracowała: mgr Grażyna Polewczak